mieć na oku
  • Ile mamy wyrazów?
    14.03.2009
    14.03.2009
    Ile mamy homofonów i homografów w języku polskim?
  • Dawny dopełniacz liczby mnogiej rzeczownika oko

    19.05.2024
    19.05.2024

    Szanowni Państwo. Chciałbym zapytać o dopełniacz liczby mnogiej rzeczownika oczy. Wiem, że może on brzmieć oczu lub oczów, ale spotkałem się też z formą ócz, np. u Gustawa Morcinka. Czy forma ócz to forma regionalna, czy była również używana w języku ogólnym? Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni

  • Słucham mamy, ale się jej nie słucham
    4.09.2017
    4.09.2017
    Szanowni Państwo,

    w poradzie autorstwa p. Katarzyny Kłosińskiej z 29.06.2017 (Kropka na końcu pisma urzędowego) czytam i otwieram szeroko oczy. A czytam: „nie zawsze należy słuchać się osób starszych”. Chyba jednak osób starszych (tak jak mamy i taty) należy po prostu słuchać a nie słuchać się.



    Z poważaniem

    Krzysztof Modelski

  • Chaos z covidem

    22.10.2020
    22.10.2020

    Mam problem z końcówkami -a w deklinacji. Obecnie często odmienia się słowo covid. Dużo osób odmieniając covid, mówi covida: Czy zachorowałeś na ten covid czy na tego covida? W mojej opinii poprawna odmiana to covid covidu. „Chaos w kwestii covida” czy „chaos w kwestii covidu”?

  • zapis daty

    21.06.2009
    21.06.2009

    Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak należy rozumieć zasady urzędowe, o których wspomniano w tekście dostępnym na Państwa stronie, pod adresem https://sjp.pwn.pl/zasady/341-87-5-Kropka-w-pisowni-dat;629747.html. W całej korespondencji wychodzącej z mojej spółki posługujemy się konwencją zapisu daty 0000-00-00 (rok-miesiąc-dzień), czy jest to błędne?

  • Pochodzenie słowa rzeczywistość

    28.07.2021
    28.07.2021

    Szanowni Państwo,

    chciałbym się dowiedzieć, jaka jest etymologia słowa rzeczywistość.

    Pozdrawiam

  • Przyimki łączące się z nazwami państw

    5.01.2024
    5.01.2024

    Od długiego czasu nurtuje mnie używanie „na”, „w”, „we” w nazwach państw i miast. W większości używamy „w” lub „we” — w Polsce, w Holandii w Szwecji...., lub we Włoszech, we Francji (tu rozumiem, że początek nazwy ma 2 spółgłoski, z czego pierwsza jest „w” lub podobna w wymowie „f”).

    Czasem słyszymy, i to chyba nie jest poprawne, na Chorwacji, ale już na Islandii chyba jest OK (no bo to wyspa), tak jak np. na Sycylii.

    Jest też jedna anomalia językowa, odkąd pamiętam mówimy na Węgrzech i tu zupełnie nie wiem dlaczego. Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie różnic.

    Pozdrawiam

    Dominika

  • wchodzić, wjeżdżać, schodzić, zjeżdżać
    22.03.2017
    22.03.2017
    Szanowni Państwo,
    mam pewną uwagę odnośnie do porady nt. pleonazmów. Otóż autorka pisze:

    Nie wszystkie jednak konstrukcje redundantne są błędne – nie uznalibyśmy na przykład za niepoprawne zdań: Zszedł schodami na dół czy Wjechał windą na górę (a przecież nie można zjechać schodami do góry czy zejść windą na dół – schodzi się zawsze schodami, na dół, a wjeżdża się tylko windą, i tylko do góry.


    Zgadzając się co do meritum – wymienione konstrukcje są prawidłowe – pozwolę sobie zakwestionować ich pleonastyczny charakter. Przynajmniej w niektórych kontekstach.
    • Schodami jak najbardziej można zjechać. Czasem nie trzeba nawet dodawać, że chodzi o schody ruchome (którymi skądinąd można także zejść, jeśli chwilowo nie działają).
    • Można zbiegać po schodach i jest to zdecydowanie coś innego niż schodzić.
    • Schodzić i wchodzić można po trapie, po drabinie, po zboczu itp. Miewa to znaczenia dla odmalowania sytuacji przed oczyma wyobraźni odbiorcy. Np. dziecko wbiegło na szczyt pagórka po zboczu, a jego opiekun spokojnie wszedł po prowadzących tam schodach.
    • Określenie na dół oznacza w tym przypadku najniższe piętro (poziom), a zatem sprecyzowanie, że schodzi się na dół wyklucza pewne możliwości, np. zejście z 3. piętra na 2. lub na półpiętro.
    Z serdecznymi pozdrowieniami
    A.
  • numer domu i numer telefonu
    25.01.2007
    25.01.2007
    Witam,
    nurtuje mnie kwestia pisowni numerów ulic oraz zapisu numeru telefonu. Czy powinnam napisać ul. Postępu 18 A, ul. Postępu 18A, a może ul. Postępu 18a?
    Jakie reguły rządzą zapisem telefonu? Czy powinnam napisać (0-22) 222 22 22, a może 022 222 22 22? Kolejny raz mam wątpliwości.
    Niestety nie udało mi się znaleźć odpowiedzi na istniejącej liście, dlatego pozwalam sobie wysłać to pytanie.
    Dziękuję i pozdrawiam
    Monika Kandybowicz
  • Stokłosy
    19.10.2017
    19.10.2017
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie w związku z warszawską stacją metra Stokłosy. Nazwa pewnie wzięła się od ulicy Stokłosy lub osiedla Stokłosy. Czy ta zaś pochodzi od człowieka nazwiskiem Stokłosa, czy jest to liczba mnoga rzeczownika stokłosa? Krótko mówiąc: wsiadłem do metra na Stokłosy czy na Stokłosach? Mieszkam na (osiedlu) Stokłosy czy Stokłosach?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego